Raport Europejskiej Agencji Środowiskowej (EEA), zawierający ocenę wielu aspektów ryzyka związanego z obserwowanymi i spodziewanymi w Europie zmianami klimatu, nie pozostawia złudzeń — ubiegły rok był najcieplejszym w historii pomiarów, a wzrost średniej globalnej temperatury między lutym 2023 a styczniem 2024 roku przekroczył 1,5 st. Celsjusza. Dodatkowo Europa ociepla się dwa razy szybciej niż średnia globalna. Brak podjęcia stanowczych działań w chwili obecnej oznaczać będzie, że do końca tego stulecia koszty wynikające np. z powodzi będą sięgać ponad biliona euro rocznie.
„Klimat jest zasobem cywilizacyjnym niezmiernie istotnym z punktu widzenia rozwoju społeczeństw, a w kontekście historycznym niejednokrotnie całych cywilizacji”. – komentuje prof. dr hab. Robert Czerniawski, Dyrektor IMGW-PIB. – „Zakres oddziaływania obserwowanej zmiany klimatu jest wielowymiarowy, można jednak wyróżnić kilka kluczowych aspektów. Po pierwsze klimat ma bezpośredni wpływ na zdrowie człowieka. Obserwowane, jak również te spodziewane w dłuższym horyzoncie czasowym, zmiany warunków klimatycznych będą charakteryzowały się częstszym występowaniem ekstremalnych zjawisk pogodowych, które znacznie zwiększają ryzyko wystąpienia problemów zdrowotnych. Kolejnym, niezmiernie istotnym z punktu widzenia gospodarki obszarem jest bezpieczeństwo żywnościowe (…) Zagrożenia wynikające np. z podnoszenia się poziomu morza oraz bardzo intensywne opady mogące być przyczyną tzw. flash floods w obszarach miejskich stwarzają bezpośrednie zagrożenie zarówno dla infrastruktury i życia. Zmiana klimatu może również prowadzić do wymuszonej migracji ludności i konfliktów o zasoby, takie jak woda i ziemia uprawna. W ogólnym kontekście niezmiernie istotny jest również wpływ klimatu na stan ekosystemów”.
Wpływ ocieplenia się klimatu jest powszechny – najbliższe 2-3 dekady będą miały krytyczne znaczenie dla przyszłości Ziemi. W ciągu ostatnich ponad 30 lat społeczność międzynarodowa zaczęła postrzegać zmianę warunków klimatycznych jako realne zagrożenie, które prowadzi do wyczerpania cywilizacyjnych zasobów, tak niezbędnych do dalszego rozwoju i dobrobytu. Zapotrzebowanie na informacje dotyczące pogody, klimatu i wody wspomagające proces decyzyjny nigdy nie było większe i prawdopodobnie w nadchodzących latach będzie nadal szybko rosnąć. Aby sprostać tym wyzwaniom, krajowe i międzynarodowe instytucje oraz jednostki badawcze wykorzystują moce superkomputerów, technologie satelitarne i teledetekcyjne, rozbudowane sieci pomiarowo-obserwacyjne, inteligentne urządzenia mobilne i narzędzia sztucznej inteligencji, dostarczając coraz bardziej precyzyjnych danych. Jak pokazuje historia, w walce o ograniczenie negatywnych efektów zmiany klimatu nie stoimy na z góry przegranych pozycjach.
Opracowanie Klimat Polski IMGW-PIB to publikacja cykliczna. Corocznie jest aktualizowana na podstawie dostępnych danych IMGW-PIB. Jednocześnie zapraszamy do śledzenia comiesięcznych wydań Biuletynu Monitoringu Klimatu Polski dostępnych na klimat.imgw.pl.
Raport IMGW-PIB: Klimat Polski 2023 (pdf)
