ZAGROŻENIA KLIMATYCZNE: Prognoza wartości maksymalnej temperatury powietrza w dniu 19 czerwca 2022 roku na tle warunków wieloletnich (1991-2020)
Z analizy danych pomiarowych ze stacji synoptycznych wynika, że tegoroczny czerwiec można jak na razie (do 16.06), uznać za miesiąc lekko ciepły termicznie, ze średnią anomalią względem warunków wieloletnich (1991-2020) wynoszącą +0,4°C. Należy przy tym podkreślić, że na obszarze kraju zaznacza się wyraźne zróżnicowanie wartości anomalii (amplituda wynosi 1,5°C) z dodatnimi wartościami, zbliżającymi się do +1°C na południowym zachodzie i południu (maksymalna wartość na Kasprowym Wierchu +1,3°C, a poza obszarami górskimi we Wrocławiu +1,1°C) oraz nieznacznie ujemnymi wartościami w centrum i na północnym-wschodzie kraju (-0,2°C w Toruniu, Chojnicach i Łodzi).
W ramach prac testowych, zmierzających do uruchomienia w IMGW-PIB służby klimatologicznej, mającej na celu dostarczanie społeczeństwu informacji o zagrożeniach klimatycznych, podjęto próbę odniesienia prognozowanych na 19 czerwca warunków termicznych (temperatura maksymalna) na wybranych stacjach synoptycznych do charakterystyk (wartość średnia, kwantyle 5% i 95%) z wielolecia 1991-2020. Tego rodzaju analiza pozwala w łatwy sposób określić stopień wyjątkowości prognozowanych warunków, w tym również, tego jakie jest prawdopodobieństwo ich wystąpienia.
Jeśli spojrzeć na przeciętne (1991-2020) warunki termiczne pod koniec drugiej dekady czerwca, to w tym okresie (z wyłączeniem stacji górskich i podgórskich: Kasprowy Wierch, Śnieżka) możemy spodziewać się temperatury maksymalnej od 19,3°C (Ustka) do 24,2°C (Opole). Tymczasem prognozy na sobotę (18.06) a szczególnie na 19 czerwca (niedziela) wskazują, że w zasadzie w całej Polsce wartości temperatury maksymalnej (TMAX) będą znacznie wyższe niż przeciętnie. Będzie to miało związek z napływem gorącego powietrza z sektora południowo-zachodniego. Najwyższe wartości (35°C) wystąpią w Zielonej Górze, jednak obszar na którym przekroczona zostanie wartość 30°C, będzie znacznie bardziej rozbudowany (21 z 49 stacji). Wyjątkiem będą stacje położone nad Bałtykiem (Hel, Kołobrzeg) gdzie spodziewany się temperatur maksymalnych niższych niż średnia wieloletnia. Na czterech stacjach (Zielona Góra, Gorzów Wielkopolski, Poznań i Leszno) prognozowana na 19 czerwca TMAX przekroczy o ponad 10°C wartości oczekiwane. W przypadku Zielonej Góry prognozowana wartość TMAX (35°C) będzie o ponad 12°C wyższa od średniej wieloletniej. Na 85% (42) stacji wartości dodatniej anomalii TMAX przekroczą 3°C. Na większości (35 z 49) stacji wartości TMAX przekroczą wartości kwantyla 95% TMAX przy czym wartości najwyższe (przekraczające +3,0°C) zostaną zanotowane w: Zielonej Górze, Toruniu, Kole, Lesznie, Bielsko-Białej oraz Olsztynie.
Z pewnym uproszczeniem można stwierdzić, że tak wysokie wartości TMAX notowane są na tych stacjach rzadziej niż raz na 20 lat (prawdopodobieństwo przekroczenia wynoszące 5%).
Opracowano w Zakładzie Meteorologii, Klimatologii i Ochrony Atmosfery, Centrum Badań i Rozwoju IMGW-PIB.
